Soma Faciası Üzerine Teknik Yorum

Geçen hafta maden kazası üzerine yoruma başlamıştık. Bu gün kaldığımız yerden devam edeceğim. Bilirkişi ve savcılık tarafından yapılan ilk inceleme sonu hazırlanan rapor, açıkça bir konuyu ön plana çıkarmaktadır.
Ocakta kesin olarak trafo yangını olmamıştır. Yangının sebebi ocak içinde kömürlerin kendiliğinden tutuşmasından çıkmıştır. Bu durum kömür ocaklarının doğasında olan bir olaydır. Bu durum maden ocaklarında en ciddi tehlike olarak kabul edilir. Bu tehlikenin riski hesaplanarak, olumsuz sonuçların önlenmesi için işveren, gerekli tüm tedbirleri almak zorundadır. Ocak içindeki havanın ölçümü sürekli yapılmalıdır. Ölçüm yapacak yeteri kadar sensör, ocak içinde gerekli yerlere yerleştirilmelidir. Bu sensörler hem sesli hem de ışıklı olmak zorundadır. Hatta olumsuz algılamalarda, duruma göre artan ya da eksilen tonda uyarı vermelidirler. Ayrıca bu sensörlerin uzman ve yetkili kişi ve kurumlar tarafından periyodik kontrolü ve kalibrasyonu yapılarak sonuçların raporlanması gerekir.
Soma’daki ocakta bilirkişiler ve savcılar tarafından yapılan ilk tespitlerde;
Madende, 19 karbonmonoksit, 1 korbondioksit 19 metan ve 9 adet oksijen olmak üzere toplam 48 uzaktan algılama sensörlerinin ocağın çeşitli bölgelerine yerleştirildiği,
2014 yılı mart ayından kazanın meydana geldiği zamana kadar incelemelerde, özellikle S panosundaki 470 numaralı sensörde, madenlerde izin verilen azami konsantrasyon olan 50 PPM'nin üzerinde, çok sayıda ölçüm kaydı olduğu tespit edildiği,
Bu sensörlerin yer yer 500 PPM'nin üzerinde kayıtlar yaptığının saptandığı,
Aynı durumun H Panosu hava çıkışında bulunan 490 numaralı sensörde de 08 Mayıs 2014 ile 13 Mayıs 2014 tarihleri arasında görüldüğü,
Benzer yüksekliklerin, aynı tarih aralıklarında, 536 numaralı ve 415 numaralı sensörde de tespit edildiği, kayda geçmiştir.
Madenlerdeki güvenlik kurallarına göre;
Ocaktaki havanın içindeki oksijen oranının %19’un altında, karbondioksitin oranının %0.5’in üzerinde, karbonmonoksit oranında %0.005’in üzerinde olması durumunda çalışma yapılamaz.
Sensör kayıtlarının incelenmesinde, ocak içindeki havanın değerleri bu limitlerin üzerinde çıkmıştır. Sensör ölçümlerinin sonuçlarına, anında gerekli müdahale yapılmayacaksa, algılama ve uyarı sistemi neye yarayacaktır. Aksesuar olmaktan öteye geçmeyecektir.
Bu ocakta, buna riayet edilmediği görülmektedir. Adeta faciaya davetiye çıkarılmıştır. Olası sonuçların bilinmesine rağmen ciddiye alınmamasını hangi kelimeyle ifade etmek gerekir? Bu terimi kamuoyuna bırakıyorum.
Bu acı olay, bundan sonra, tüm Türkiye’de her iş kolunda, her kesime ders mahiyetinde olsun. Allah bu millete böyle acılar yaşatmasın.
Haftaya buluşuncaya kadar kazasız ve güvenli çalışmalar dilerim.