01.01.02017 TARİHİNDE “C” SINIFI SERTİFİKALI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARIN KULLANDIĞI YETKİLER
İş Sağlığı ve güvenliği mevzuatının uygulanmaya başladığı tarihlerde, C sınıfı iş güvenliği uzmanının, sahada bil fiil çalışmak ve çalışmasını belgelemek kaydıyla B sınıfı uzmanlık eğitimi ve sınavlarına katılma hakkına sahip olmaktaydı. Sonra da başarılı olması durumunda B sınıfı uzman olma ve de tehlikeli sınıfta yetkilenme süreci yaşanmaktaydı. Aynı durum B sınıfı uzmanların da dört yıl çalışmadan sonra A sınıfı uzman olma ve çok tehlikeli iş yerlerinde görev alması söz konusuydu.
O günün şartlarında uzman sayısındaki yetersizliklerden dolayı, geçici bir süre için 6331 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 01.01.2013 tarihinde geçici 4. Madde ile boşluk doldurulmaya çalışılmıştı. Geçici 4. Maddede;
“ Bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, bu işyerlerinde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört yıl süreyle (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi; tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, bu işyerlerinde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi kaydıyla yerine getirilmiş sayılır. denilmektedir.
Bu yasa maddesine göre, C sınıfı iş güvenliği uzmanının, tecrübesine bakılmaksızın tehlikeli sınıftaki bir iş yerinde görevlendirilmesi yapılabildi. Hatta daha sonra yapılan yönetmelik değişikliği ile C sınıfı iş güvenliği uzmanı, herhangi bir işte 3000 prim gün sayısına sahip ise, imtihana girip A sınıfı iş güvenliği uzmanı olma imkânına kavuştu. Bu uygulamanın ne kazandırıp ne kaybettirdiği ise ayrı bir araştırma konusudur.
Her neyse, şu an tehlikeli sınıflarda görevlendirilen C sınıfı iş güvenliği uzmanlarının yetkilendirilmeleri için tanınan süre 01.01.2017 tarihi itibarı ile bitmektedir. Bu tarihten sonra sadece az tehlikeli iş yerlerinde görev yapabileceklerdir.
Durum böyle iken mevcut tehlikeli işyerleri için B sınıfı iş güvenliği uzmanı ve A sınıfı iş güvenliği uzmanı ihtiyacı doğacaktır.
Bu günkü tarih itibarı ile İş sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün resmi verilerine göre;
Türkiye’de, A sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısı 17.340,
B sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısı 11.178,
C sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısı 70.152 dir.
İşyeri tehlike sınıfları tebliğine bakılırsa Türkiye’deki iş yerlerinin büyük bir kısmını tehlikeli ve de çok tehlikeli iş yerleri oluşturmaktadır.
İş Güvenliği Uzmanların çalışma süreleri dikkate alındığında;
Çok tehlikeli iş yerlerinde kişi başı 40 dakika,
Tehlikeli iş yerlerinde kişi başı 20 dakika,
Az tehlikeli iş yerlerinde kişi başı 10 dakikadır.
Her iki kıstası değerlendirdiğimizde;
Az tehlikeli işyeri sayısı diğerlerine göre daha az, aynı zamanda da çalışma süreleri kısadır.
Türkiye genelindeki uzman sayılarına bakıldığında ise, C sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısı, A sınıfı iş güvenliği uzmanı ile B sınıfı iş güvenliği uzman sayılarının toplamının neredeyse 3,8 katıdır.
Pekâlâ, 01.01.2017 tarihinde;
Bu kadar C sınıfı iş güvenliği uzmanı ne yapacak?
İşyerleri, C sınıfı iş güvenliği uzmanlarının boşalttığı yerlere yeterli, yetkili uzman bulabilecekler mi? Tavsiyem gün gelip çatmadan tedbirlerini alsınlar.
OSGB’ler sınırlı sayıdaki yetkili uzmanlar için arayışlara başlasınlar ki son anda karmaşa yaşamasınlar.
